• Kierownik Działu Transportu

  inż. Piotr Niziołek

  Koordynator Zespołów Ratownictwa Medycznego:

  mgr lic. rat. med. Tomasz Szurek

  Inspektor Transportu Sanitarnego:
  
  inż. Kacper Radzik
  
  Ratownicy medyczni:

  mgr lic. rat. med. Apola Albert

  lic. rat. med. Apola Roman

  lic. rat. med. Barbarzak Marcin

  lic. rat. med. Białoń Małgorzata

  rat. med. Biłos Jacek

  mgr lic. rat. med. Bogdan Mateusz

  rat. med. Bolek Janusz

  lic. rat. med. Bożek Wojciech

  rat. med. Czapka Henryk

  lic. rat. med. Czerkies Tomasz

  lic. rat. med. Domin Stanisław

  rat. med. Dubiel Michał

  mgr lic. rat. med. Dyląg Jacek

  rat. med. Eustachiewicz Marek

  lic. rat. med. Ferenc Krystian

  lic. rat. med. Glista Jakub

  lic. rat. med. Gołąbek Wojciech

  lic. rat. med. Gościński Dawid

  lic. rat. med. Gotfryd Tomasz

  lic. rat. med. Górski Łukasz

  rat. med. Gryboś Wiesław

  lic. rat. med. Hejmej Robert

  lic. rat. med. Homoncik Paweł

  rat. med. Igielski Marian

  mgr lic. rat. med. Janek Patryk

  mgr lic. rat. med. Janik-Geroch Katarzyna

  mgr lic. rat. med. Juszczak Andrzej

  lic. rat. med. Kalisz Krzysztof

  rat. med. Karaś Adam

  lic. rat. med. Karp Fabian

  rat. med. Klocko Dariusz

  lic. rat. med. Kolbusz Ireneusz

  rat. med. Kostrzewa Grzegorz

  mgr lic. rat. med. Koszyk Krzysztof

  lic. rat. med. Kozioł Wiesław

  rat. med. Krok Krzysztof

  lic. rat. med. Lewiński Kamil

  lic. rat. med. Lisowicz Rafał

  rat. med. Lubaś Marek

  mgr lic. rat. med. Mazurek Daniel

  lic. rat. med. Mordarski Bartłomiej

  lic. rat. med. Młynarczyk Mateusz

  mgr lic. rat. med. Narewski Marcin

  lic. rat. med. Ogorzałek Kamil

  mgr lic. rat. med. Orlof Piotr

  lic. rat. med. Orzechowski Dominik

  lic. rat. med. Pikuła Paweł

  rat. med. Pikusa Maksymilian

  rat. med. Podgórski Wojciech

  lic. rat. med. Podlasek Sławomir

  rat. med.Przewoźnik Rafał

  rat. med. Przybyłowicz Adam

  mgr lic. rat. Przybyłowicz Andrzej

  lic. rat. Przybyłowicz Marcin

  lic. rat. Rączka Mateusz

  mgr lic. rat. med. Rode Mariusz

  lic. rat. med. Siuta Robert

  lic. rat. med. Skrobot Marek

  lic. rat. med. Smoleń Kamil

  rat. med. Smoła Leszek

  mgr lic. rat. med. Stępień Maciej

  rat. med. Strokosz Mariusz

  lic. rat. med. Stukus Jakub

  rat. med. Szafrański Piotr

  rat. med. Szufnara Zygmunt

  rat. med. Szurek Leszek

  lic. rat. med. Szymański Marcin

  lic. rat. med. Śliwa Jakub

  lic. rat. med. Świgut Michał

  lic. rat. med. Tenerowicz Jakub

  mgr lic. rat. med. Tokarski Marcin

  lic. rat. med. Wagner Paweł

  lic. rat. med. Wajda Kamil

  lic. rat. med. Wijacki Grzegorz

  rat. med. Wojnarski Paweł

  rat. med. Wojnarski Piotr

  lic. rat. med. Wojtas Ireneusz

  lic. rat. med. Wszołek Aleksandra

  lic. rat. med. Zbylicki Krzysztof

   

  Pielęgniarze systemu:

  lic. piel. Cieśla Sławomir

  mgr piel. Łaś Mariusz – specjalista pielęgniarstwa ratunkowego

  mgr piel. Orzechowski Tomasz – specjalista pielęgniarstwa ratunkowego

  mgr piel. Pastuszak Piotr – specjalista pielęgniarstwa ratunkowego

  mgr piel. Woźniak Erwin – specjalista pielęgniarstwa ratunkowego

   

  Kierowcy:

  Abram Marek

  Bednarz Paweł

  Chmiel Leszek

  Kaszałowicz Waldemar

  Mituś Andrzej

   

  Kierowca- mechanik:
  
  Chmiel Marek

Personel medyczny

W skład zespołów ratownictwa medycznego wchodzą osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych:

• co najmniej dwie w podstawowym ZRM: pielęgniarka systemu i/lub ratownik medyczny,
• trzy w specjalistycznym ZRM: lekarz systemu, pielęgniarka systemu i/lub ratownik medyczny.

Lekarz systemu

Lekarz systemu to lekarz, który:

posiada specjalizację lub tytuł specjalisty w dziedzinie: anestezjologii i intensywnej terapii, medycyny ratunkowej lub neurologii albo lekarz po drugim roku specjalizacji w tej dziedzinie, który kontynuuje szkolenie specjalizacyjne, lub

posiada specjalizację lub tytuł specjalisty w dziedzinie: chorób wewnętrznych, kardiologii, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, ortopedii i traumatologii lub pediatrii

lub

w ramach szkolenia specjalizacyjnego ukończył moduł podstawowy w dziedzinie: chorób wewnętrznych, pediatrii lub chirurgii ogólnej i kontynuuje lub zakończył szkolenie specjalizacyjne oraz uzyskał tytuł specjalisty.

Lekarze systemu będący w trakcie odbywania specjalizacji w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii, medycyny ratunkowej lub neurologii (wymienieni w art. 3 pkt 3 lit. a ustawy o PRM), zgodnie z art. 16r ust. 11 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2021 r. poz. 790 ze zm.), w okresie 5 lat od dnia potwierdzenia zakończenia szkolenia specjalizacyjnego albo od dnia wydania decyzji o uznaniu dorobku naukowego i zawodowego pozostaną lekarzami systemu. W odniesieniu do lekarzy, w przypadku których status lekarza jest uzależniony od posiadania specjalizacji, czyli specjalistów: chorób wewnętrznych, kardiologii, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, ortopedii i traumatologii lub pediatrii (art. 3 pkt 3 lit. b) ustawy o PRM), przepis art. 16r ust. 11 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty nie będzie miał zastosowania.

Pielęgniarka systemu

Pielęgniarka systemu to pielęgniarka, która:

• ma tytuł specjalisty lub specjalizuje się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii

lub

• ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii oraz ma co najmniej trzyletni staż pracy na oddziałach tych specjalności, oddziałach pomocy doraźnej, w izbach przyjęć lub pogotowiu ratunkowym.

Ratownik medyczny

Ratownik medyczny to osoba, która:

• ukończyła trzyletnie studia wyższe I stopnia na kierunku ratownictwo medyczne albo dwuletnią szkołę policealną* i uzyskała tytuł ratownika medycznego.

* Od roku 2013 nie prowadzi się naboru do szkół policealnych kształcących w zawodzie ratownika medycznego. Obecnie kształcenie ratowników medycznych odbywa się jedynie na studiach wyższych pierwszego stopnia (licencjat).

Wojewódzki koordynator ratownictwa medycznego

Wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego (WKRM) zatrudnia wojewoda spośród: 

• lekarzy systemu,
• ratowników medycznych lub
• pielęgniarek systemu.

Warunkiem koniecznym do pełnienia funkcji wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego przez ratownika medycznego lub pielęgniarkę systemu jest:

• ukończenie studiów drugiego stopnia oraz
• posiadanie co najmniej 4-letniego doświadczenie w pracy na stanowisku dyspozytora medycznego. 

Zadania WKRM

Do zadań należy m .in.:

• współpraca z dyspozytorem medycznym wskazanym przez kierownika podmiotu leczniczego zatrudniającego dyspozytora medycznego;
• koordynacja współpracy dyspozytorów medycznych w przypadku zdarzeń, która wymagała użycia jednostek systemu spoza jednego rejonu operacyjnego;
• rozstrzyganie sporów dotyczących przyjęcia osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego przez szpital od zespołu ratownictwa medycznego;
• uczestnictwo w pracach wojewódzkiego zespołu zarządzania kryzysowego;
• współpraca z innymi wojewódzkimi koordynatorami ratownictwa medycznego oraz z centrami zarządzania kryzysowego. 

Medyczne czynności ratunkowe, które mogą być wykonywane samodzielnie przez ratownika medycznego i pielęgniarkę systemu:

• Ocena stanu pacjenta w celu ustalenia postępowania i decyzji o podjęciu lub odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych.
• Układanie pacjenta we właściwej pozycji uzależnionej od stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń.
• Podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej u dorosłych i dzieci.
• Bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych.
• Przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych.
• Odsysanie dróg oddechowych.
• Podjęcie tlenoterapii biernej lub wspomagania oddechu lub wentylacja mechaniczna.
• Intubacja dotchawicza w laryngoskopii bezpośredniej w nagłym zatrzymaniu krążenia przez usta lub przez nos, bez użycia środków zwiotczających oraz prowadzenie wentylacji zastępczej.
• Defibrylacja zautomatyzowana lub ręczna na podstawie EKG.
• Wykonanie EKG.
• Wykonanie przezskórnej elektrostymulacji serca w bradyarytmiach oraz kardiowersji w tachyarytmiach, w przypadku pacjentów niestabilnych hemodynamicznie.
• Monitorowanie czynności układu oddechowego i układu krążenia nieinwazyjnymi metodami.
• Kaniulacja żył obwodowych kończyn górnych i dolnych oraz żyły szyjnej zewnętrznej (polega na założeniu wenflonu do żyły).
• Wykonanie dojścia doszpikowego przy użyciu gotowego zestawu.
• Podawanie leków drogą dożylną, domięśniową, podskórną, dotchawiczą, doustną, doodbytniczą i wziewną oraz doszpikową, przy użyciu gotowego zestawu.
• Odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej.
• Oznaczanie poziomu parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu, w tym w szczególności: poziomu glukozy w surowicy, elektrolitów w surowicy, badania gazometrycznego krwi włośniczkowej.
• Opatrywanie ran, tamowanie krwotoków, unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń, unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego.
• Odebranie nagłego porodu w warunkach pozaszpitalnych.
• Segregacja medyczna.
• Podejmowanie działań zabezpieczających w celu ograniczenia skutków zdrowotnych zdarzenia.
• Przygotowanie pacjenta i opieka medyczna podczas transportu.
• Podawanie leków.
• Pobieranie materiału z górnych dróg oddechowych od pacjenta oraz wykonywanie testu antygenowego na obecność wirusa SARS-CoV-2 w okresie ogłoszenia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego wywołanych tym wirusem.

Czynności ratunkowe, które mogą podjąć ratownik medyczny i pielęgniarka systemu pod nadzorem lekarza:

• Intubacja dotchawicza w laryngoskopii bezpośredniej w przypadku innym niż nagłe zatrzymanie krążenia z użyciem środków zwiotczających.
• Cewnikowanie pęcherza moczowego.
• Zakładanie sondy żołądkowej i płukanie żołądka.
• Podawanie na zlecenie lekarza leków określonych w rozporządzeniu i innych.
• Ratownik medyczny jest również uprawniony do kwalifikowania pacjentów do szczepienia przeciw COVID-19 oraz wykonywania szczepień przeciwko COVID-19.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym Dz.U. 2021 poz. 2053

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2019 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego Dz.U. 2022 poz. 863

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego Dz. U. z 2017 r. poz. 497

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 kwietnia 2021 r. w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających badania kwalifikacyjne i szczepienia ochronne przeciwko COVID-19 Dz.U. 2022 poz. 1410

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 Dz.U. 2020 poz. 2212

Pierwsza pomoc

Jeżeli zauważysz osobę znajdującą się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego lub jesteś świadkiem zdarzenia powodującego taki stan, w miarę posiadanych możliwości i umiejętności masz obowiązek niezwłocznego i skutecznego powiadomienia o tym zdarzeniu, dzwoniąc pod numery 999 lub 112.

Ponadto zgodnie z art. 162 § 1 Kodeksu karnego: Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Nie poniesiesz odpowiedzialności za ewentualne błędy popełnione w trakcie udzielania pomocy w sytuacji, jeśli kierowałeś się dobrą wolą. Nie popełnisz przestępstwa, jeżeli nie udzielisz pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których jest możliwa niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej (art. 162 § 2 Kodeksu karnego).

Sposób postępowania na miejscu zdarzenia

Nie zwlekaj z udzieleniem pierwszej pomocy, ponieważ często sekundy decydują o ludzkim życiu. Zachowaj spokój. Jeżeli nie wiesz, jak sobie poradzić, od razu wezwij pomoc.

Oceń sytuację

1. Zadbaj o własne bezpieczeństwo, bezpieczeństwo poszkodowanego oraz świadków zdarzenia.
2. Jeśli miejsce zdarzenia stanowi zagrożenie dla Ciebie lub nie możesz się odpowiednio zabezpieczyć, nie podchodź do poszkodowanego, lecz wezwij pomoc, dzwoniąc na podane niżej numery alarmowe.
3. Głośno wołaj o pomoc, aby zapewnić sobie wsparcie innych świadków zdarzenia.
4. Jeśli na podstawie obserwacji poszkodowanego stwierdzisz, że istnieje zagrożenie dla jego zdrowia lub życia, wezwij wykwalifikowane służby ratunkowe, dzwoniąc pod numer alarmowy:

• 112 – numer alarmowy wspólny dla wszystkich służb,
• 999 – Pogotowie Ratunkowe,
• 998 – Straż Pożarna,
• 997 – Policja.

Oceń stan poszkodowanego

1. Jeżeli dysponujesz rękawiczkami z apteczki – załóż je, jeśli nie – asekuruj się np. dostępną folią, szczególnie w obecności krwi, staraj się unikać kontaktu z wydzielinami poszkodowanego.
2. Delikatnie potrząśnij poszkodowanego za ramiona.
3. Głośno zapytaj: „Czy wszystko w porządku?”.

Jeśli poszkodowany jest przytomny, reaguje prawidłowo

1. Zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo.
2. Dowiedz się jak najwięcej o stanie jego zdrowia (co się stało, co mu dolega, na co choruje).
3. W razie konieczności wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
4. Zawsze możesz otrzymać wsparcie dyspozytora medycznego – poinstruuje Cię, jak masz udzielić pierwszej pomocy poszkodowanemu.
5. Regularnie oceniaj stan poszkodowanego do chwili przybycia zespołu ratownictwa medycznego.

Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, nie reaguje

1. Głośno zawołaj o pomoc, bez oddalania się od poszkodowanego.
2. Usuń z dróg oddechowych widoczne ciała obce i zanieczyszczenia.
3. Udrożnij drogi oddechowe: odegnij głowę i wysuń żuchwę do przodu.
4. Przez 10 sekund sprawdzaj oddech – przyłóż policzek do ust poszkodowanego w taki sposób, abyś mógł jednocześnie usłyszeć, wyczuć oddech i obserwować, czy unosi się klatka piersiowa poszkodowanego. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących prawidłowego oddechu działaj tak, jakby był nieprawidłowy.
5. Jeśli poszkodowany oddycha prawidłowo
   • Ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej (bocznej).
   • Wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
   • Regularnie oceniaj jego stan.
6. Jeśli poszkodowany oddycha nieprawidłowo (oddech rzadki i/lub nieregularny) lub oddech jest nieobecny
   • Wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112, lub poproś kogoś o wezwanie pomocy oraz przyniesienie AED (automatycznego defibrylatora), jeśli jest dostępny. Pozostaw poszkodowanego tylko wtedy, gdy nie masz innej możliwości wezwania pomocy.
   • Wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej, tj. ułóż nadgarstek jednej ręki na środku klatki piersiowej poszkodowanego (dolna połowa mostka poszkodowanego), nadgarstek drugiej dłoni ułóż na grzbiecie pierwszej, spleć palce obu dłoni i upewnij się, że nacisk nie będzie kierowany na żebra poszkodowanego, utrzymuj ramiona wyprostowane, uciskaj klatkę piersiową na głębokość ok 5 cm, ale nie więcej niż 6 cm.
7. Jeśli nie możesz lub nie chcesz wykonywać oddechów ratowniczych, możesz wykonywać tylko masaż zewnętrzny serca, uciskając klatkę  piersiową z częstością co najmniej 100 i maksymalnie 120 uciśnięć na minutę. Zwiększy to powodzenie akcji ratunkowej wykonywanej przez wykwalifikowane służby, a tym samym szanse poszkodowanego na przeżycie.

Masaż zewnętrzny serca

1. Nie uciskaj górnej części brzucha ani dolnego końca mostka.
2. Kontynuuj uciskanie klatki piersiowej z częstotliwością co najmniej 100/min. (nie przekraczając 120/min.).
3. Jeśli decydujesz się na połączenie uciskania klatki piersiowej z oddechami, to po 30 uciśnięciach klatki piersiowej ponownie udrożnij drogi oddechowe poprzez odgięcie głowy do tyłu i wysunięcie żuchwy do przodu.
4. Wykonaj 2 oddechy ratownicze, tj. zaciśnij nos poszkodowanego kciukiem i placem wskazującym, wdmuchuj powietrze do jego ust tak, aby powodować widoczne unoszenie się klatki piersiowej; dwa wdechy trwające nie dłużej niż 1s powinny następować bezpośrednio po sobie i trwać łącznie nie dłużej niż 5 sekund. Jeśli chcesz uniknąć bezpośredniego kontaktu ze skórą poszkodowanego, użyj masek jednorazowych.
5. Kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30:2.
6. Przerwij resuscytację krążeniowo-oddechową tylko wtedy, gdy poszkodowany zacznie reagować (poruszy się, otworzy oczy, zacznie prawidłowo oddychać) albo gdy przybędzie zespół ratownictwa medycznego lub inne służby ratunkowe lub gdy opadniesz z sił.

Jeśli poszkodowanym jest dziecko

1. Usuń z dróg oddechowych widoczne ciała obce i zanieczyszczenia.
2. Udrożnij drogi oddechowe poprzez odgięcie głowy do tyłu i wysunięcie żuchwy do przodu.
3. Przez 10 sekund sprawdzaj oddech – przyłóż policzek do ust poszkodowanego w taki sposób, aby móc jednocześnie wyczuć oddech i obserwować, czy unosi się klatka piersiowa poszkodowanego.
4. Wykonaj najpierw 5 oddechów ratowniczych.
5. Rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową w sekwencji: 15 uciśnięć klatki piersiowej (ułóż nadgarstek jednej ręki w dolnej połowie mostka, unieś palce, aby upewnić się, że nie uciskasz żeber) i 2 oddechy ratownicze.
6. Jeśli nie masz przeszkolenia w udzielaniu pierwszej pomocy dzieciom, używaj sekwencji postępowania, jak u osób dorosłych, ponieważ jeśli nie podejmiesz żadnych działań, szansa na przeżycie dziecka będzie niewielka.
7. U małych dzieci wykonuj oddechy ratownicze, obejmując swoimi ustami jednocześnie nos i usta dziecka (jeśli chcesz uniknąć bezpośredniego kontaktu ze skórą poszkodowanego, możesz użyć gazy lub innego materiału), uciskanie klatki piersiowej u niemowląt wykonuj opuszkami dwóch palców.

Pozycja bezpieczna (boczna)

Pozycję boczną stosuje się u poszkodowanych nieprzytomnych, ale oddychających prawidłowo. Pozycja bezpieczna powinna być stabilna, jak najbliższa ułożeniu na boku z odgięciem głowy i brakiem ucisku na klatkę piersiową, aby nie utrudniać oddychania. Nie wolno układać w tej pozycji ofiar wypadków lub innych osób, u których podejrzewany jest uraz kręgosłupa.

Aby ułożyć poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, wykonaj następujące czynności:

1. jeśli poszkodowany nosi okulary – zdejmij je;
2. uklęknij przy poszkodowanym i upewnij się, że leży na plecach i obie nogi ma wyprostowane;
3. rękę bliższą Tobie ułóż pod katem prostym w stosunku do ciała i zegnij w łokciu tak, aby dłoń ręki była skierowana do góry;
4. dalszą rękę przełóż w poprzek klatki piersiowej i przytrzymaj stroną grzbietową przy bliższym tobie policzku poszkodowanego;
5. drugą ręką chwyć za dalszą nogę poszkodowanego (tuż powyżej kolana) i podciągnij ją ku górze, nie odrywając stopy od podłoża;
6. złap dalszą rękę poszkodowanego w taki sposób, aby palce dłoni poszkodowanego przeplatały się z Twoimi;
7. przytrzymując dłoń dociśniętą do policzka, pociągnij za dalszą nogę tak, aby poszkodowany obrócił się na bok w Twoim kierunku;
8. odchyl głowę poszkodowanego do tyłu, aby poprawić drożność dróg oddechowych i ułatwić oddychanie poszkodowanemu;
9. oceń oddech oraz monitoruj stan poszkodowanego.

Automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED)

1. Jeżeli na miejscu zdarzenia dostępny jest AED, nie bój się go użyć. AED jest bezpieczny i skuteczny także w Twoich rękach. Bez opóźnienia stosuj się do jego głosowych zaleceń. Standardowy automatyczny defibrylator zewnętrzny jest odpowiedni dla osób dorosłych i dzieci powyżej 8 lat.
2. Upewnij się, że Ty, poszkodowany i pozostali świadkowie zdarzenia jesteście bezpieczni.Oceń stan poszkodowanego.
   • Jeśli poszkodowany nie reaguje i nie oddycha prawidłowo, poproś kogoś o wezwanie pomocy oraz przyniesienie AED, jeśli jest dostępny.Prowadź resuscytację krążeniowo-oddechową w sekwencji 30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 oddechy ratownicze.
3. Jeżeli jesteś sam, a AED jest w pobliżu, rozpocznij od jego podłączenia.
4. Włącz go i naklej elektrody na odsłoniętą klatkę piersiową poszkodowanego.
5. Jeśli pomocy udziela więcej niż jedna osoba, prowadź resuscytację krążeniowo-oddechową podczas naklejania elektrod przez inną osobę.
6. Postępuj zgodnie z poleceniami głosowymi/wizualnymi AED bez opóźnienia.
7. Upewnij się, że nikt nie dotyka poszkodowanego, gdy AED przeprowadza analizę rytmu.
8. Jeżeli wyładowanie jest zalecane:
   • upewnij się, że nikt nie dotyka poszkodowanego,
   • naciśnij przycisk defibrylacji zgodnie z poleceniem,
   • po wyładowaniu natychmiast rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową,
   • kontynuuj postępowanie zgodnie z dalszymi poleceniami głosowymi/wizualnymi AED.
9. Jeżeli wyładowanie nie jest zalecane:
   • niezwłocznie rozpocznij resuscytację
   • krążeniowo-oddechową,
   • kontynuuj postępowanie zgodnie z dalszymi poleceniami głosowymi/wizualnymi AED.
10. Postępuj zgodnie z poleceniami AED do chwili, gdy:
    • poszkodowany zacznie reagować (poruszy się, otworzy oczy, zacznie prawidłowo oddychać),
    • przybędzie zespół ratownictwa medycznego lub inne służby ratunkowe,
    • opadniesz z sił.

Sposób udzielania pierwszej pomocy w wybranych nagłych wypadkach

Na każdym etapie udzielania pierwszej pomocy rozważ wezwanie zespołu ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.

Stłuczenie

1. Przyłóż zimny okład na stłuczone miejsce.
2. Stłuczoną kończynę unieruchom w pozycji, jaką wybierze sobie poszkodowany – takiej, która sprawia mu najmniejszy ból.
3. W razie silnego bólu podaj leki przeciwbólowe.
4. Jeśli zajdzie taka potrzeba, skonsultuj się z lekarzem.

Zranienie

1. Zatrzymaj krwotok z rany poprzez uciśnięcie miejsca krwawienia za pomocą jałowego opatrunku.
2. Oczyść ranę z ziemi i drobnych ciał obcych.
3. Umyj ranę wodą z mydłem, przemyj środkiem dezynfekującym.
4. Załóż jałowy opatrunek, zbliżając brzegi rany.
5. Zabandażuj ranę.
6. W razie potrzeby skonsultuj się z lekarzem (profilaktyka przeciwtężcowa).
7. Dużych, ostrych przedmiotów nie usuwaj z rany; unieruchom je i pozostaw do czasu przyjazdu personelu medycznego.

Złamanie

1. Unieruchom kończynę.
2. Złamaną rękę podwieś na chuście lub bandażu.
3. Złamaną nogę połóż na deseczce i unieruchom bandażem.
4. Ustabilizuj złamaną nogę, mocując ją do zdrowej nogi za pomocą bandaża.
5. Jeśli załamie jest otwarte, opatrz ranę za pomocą jałowego opatrunku z gazy; pamiętaj, aby nie wciskać do środka odłamków kostnych.
6. Wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 112 lub 999.

Zwichnięcie

1. Przyłóż zimny okład na zwichnięty staw.
2. Unieruchom w pozycji, jaką wybierze sobie poszkodowany.
3. W razie silnego bólu podaj leki przeciwbólowe.
4. Jeśli zajdzie taka potrzeba, wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.

Krwotok z rany

1. Załóż jałowy opatrunek na ranę.
2. Zastosuj miejscowy ucisk na ranę.
3. Unieś zranioną kończynę powyżej tułowia.
4. Jeśli zajdzie taka potrzeba, wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.

Omdlenie

1. Ułóż poszkodowanego na plecach z nogami uniesionymi wyżej niż tułów.
2. Zastosuj zimne okłady na twarz.
3. Jeżeli utrata świadomości lub splątanie (utrudniony kontakt słowny z poszkodowanym) przedłuża się, wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.

Uraz kręgosłupa

1. Jeśli poszkodowany jest przytomny, ale podejrzewasz uraz kręgosłupa, nie ruszaj go.
2. Pozostaw go w pozycji zastanej, unikaj przenoszenia poszkodowanego.
3. Wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
4. Jeżeli zajdzie potrzeba przeniesienia chorego, możesz to zrobić tylko przy użyciu noszy lub szerokiej deski, nie zmieniając płaszczyzny ciała poszkodowanego w czasie przenoszenia.

Porażenie prądem

1. Nie dotykaj osoby porażonej prądem, zanim nie odłączysz jej od źródła prądu.
2. Odłącz bezpieczniki (korki), wyjmij z gniazdka wtyczkę urządzenia elektrycznego, które spowodowało porażenie.
3. Zabezpiecz siebie przed porażeniem (użyj do tego np. drewnianego kija, włóż gumowe rękawice).
4. Sprawdź stan poszkodowanego – czy jest przytomny, czy oddycha.
5. Wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.
6. Jeśli poszkodowany nie oddycha prawidłowo, wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej, 2 oddechy ratownicze, kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w sekwencji 30:2 lub jedynie uciskanie klatki piersiowej z częstością 100 – 120/min.
7. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, ale oddycha prawidłowo, ułóż go w pozycji bocznej.
8. Załóż opatrunek na oparzone miejsce.
9. Pozostań z poszkodowanym do czasu przybycia zespołu ratownictwa medycznego.

Oparzenia

1. Jeśli zajdzie taka potrzeba, wezwij straż pożarną, dzwoniąc pod numer alarmowy 112 lub 998.
2. Ochładzaj oparzoną część ciała czystą wodą o temperaturze ok. 20°C od 10 do 20 minut.
3. Zabezpiecz oparzoną część ciała jałowym opatrunkiem.
4. W razie silnego bólu podaj leki przeciwbólowe.
5. Jeśli oparzenie jest rozlegle, wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 112 lub 999.
6. Jeśli oparzona jest ręka, zdejmij biżuterię – zanim narastający obrzęk to uniemożliwi.
7. W przypadku oparzeń chemicznych natychmiast usuń zanieczyszczone ubranie (przed rozpoczęciem polewania wodą).
8. Jeśli ubranie jest wtopione w ciało, to nie zrywaj go, tylko wytnij ubranie wokół rany.

Krwawienie z nosa

1. Posadź poszkodowanego z głową lekko pochyloną do przodu.
2. Poszkodowany powinien oddychać ustami.
3. Na kark i czoło przyłóż zimy okład, np. ręcznik nasączony zimną wodą lub kostki lodu owinięte w materiał.
4. Przyłóż do nosa gazik lub chusteczkę, uciśnij krwawiące nozdrze i utrzymuj ucisk przez ok 10 minut.
5. Jeśli krwotok z nosa jest silny, nie ustępuje po wykonaniu wymienionych czynności (trwa dłużej niż 15 – 20 minut) lub doszło do urazu głowy, szyi albo gdy występują zaburzenia świadomości, należy wezwać zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112.

Ciało obce w drogach oddechowych

U dorosłego

1. Zachęcaj poszkodowanego do kaszlu.
2. Jeśli to nie spowoduje usunięcia ciała obcego, pochyl go do przodu i wykonaj do 5 energicznych uderzeń nadgarstkiem w okolicę międzyłopatkową, stojąc za poszkodowanym.
3. Jeśli to nie spowoduje usunięcia ciała obcego, stań blisko za poszkodowanym, pochyl go do przodu, przyłóż swoje splecione ręce w okolice nadbrzusza i dynamicznie uciskaj do 5 razy jego nadbrzusze (w okolicy połowy odległości pomiędzy pępkiem a końcem mostka).
4. Jeśli te czynności nie spowodują usunięcia ciała obcego z dróg oddechowych, kontynuuj uderzenia w okolicę międzyłopatkową na przemian z uciśnięciami nadbrzusza.
5. Jeśli poszkodowany straci przytomność:

• bezpiecznie ułóż go na ziemi,
• wezwij zespół ratownictwa medycznego, dzwoniąc pod numer alarmowy 999 lub 112,
• rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową w sekwencji: 30 uciśnięć klatki piersiowej, 2 oddechy ratownicze.

U dziecka przytomnego

1. W przypadku nieefektywnego kaszlu wykonaj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową.
2. Niemowlę ułóż głową w dół na własnym przedramieniu, następnie wykonaj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową.
3. Jeśli uderzenia w okolicę międzyłopatkową są nieskuteczne, wykonaj uciśnięcia klatki piersiowej u niemowląt, a u dzieci starszych – uciśnięcia nadbrzusza.
4. Kontynuuj powyższe czynności w sekwencji: 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową, 5 uciśnięć nadbrzusza do momentu wydalenia ciała obcego

U dziecka nieprzytomnego

1. Udrożnij drogi oddechowe, wykonaj 2 oddechy ratownicze, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową: 30 uciśnięć klatki piersiowej, 2 oddechy ratownicze (Źródło – wytyczne Polskiej Rady Resuscytacji z 2010 r.)

Źródło:

https://www.gov.pl/web/zdrowie/sposob-udzielania-pierwszej-pomocy-w-wybranych-naglych-wypadkach

https://www.gov.pl/web/zdrowie/sposob-postepowania-na-miejscu-zdarzenia

https://www.gov.pl/web/zdrowie/pierwsza-pomoc

Zespoły ratownictwa medycznego

Zespoły ratownictwa medycznego (ZRM) to jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, które poza szpitalem udzielają pomocy medycznej osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Może to być np. udar mózgu, zawał serca, upadek z wysokości czy wypadek komunikacyjny.

Zespoły ratownictwa medycznego dzielą się na:

• zespoły specjalistyczne – co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny;
• zespoły podstawowe – co najmniej dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny;
• zespoły lotnicze – co najmniej trzy osoby, w tym co najmniej jeden pilot zawodowy, lekarz systemu oraz ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu.

Zespół ratownictwa medycznego przewozi osobę wymagającą pomocy medycznej z miejsca zdarzenia do:

• najbliższego szpitalnego oddziału ratunkowego,
• szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego albo lekarza koordynatora ratownictwa medycznego,
• szpitala udzielającego świadczeń zgodnych z rodzajem i stopniem ciężkości urazu lub zachorowania, np. do centrum urazowego, ośrodka oparzeniowego, udarowego albo do ośrodka kardiologii interwencyjnej.

Aby ustalić wskazania do przyjęcia pacjenta w ośrodku specjalistycznym, zespoły ratownictwa medycznego korzystają z rozwiązań telemedycyny służących teletransmisji danych do szpitala docelowego (np. zapisu EKG).

Łączna liczba ZRM funkcjonujących w 2021 r. – 1594 (w tym zespoły funkcjonujące sezonowo).

Informacje o umowach na zadania zespołów ratownictwa medycznego (ZRM) są dostępne w „Informatorze o zawartych umowach”  publikowanym w serwisie Narodowego Funduszu Zdrowia.

Szpital Specjalistyczny im. H. Klimontowicza w Gorlicach dysponuje 5 podstawowymi zespołami ratownictwa medycznego stacjonujących w:

• Gorlicach – 2 (całodobowo)
• Biecz – 1 w godzinach 7.00-23.00
• Uście Gorlickie – 1 (całodobowo)
• Łużna – 1 (całodobowo)

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym Dz.U. z 2021 r. poz. 2053